ಮಕ್ಕಳು ಅರಳುವ ಹೂಗಳಿದ್ದಂತೆ. ಅವರಿಗೆ ಸಿಗುವ ಪರಿಸರ, ಬೋಧನೆ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಅವರ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ನೀತಿ ಕಥೆಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಸಾಧನಗಳಾಗಿವೆ. ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ನೀತಿ ಕಥೆಗಳು ಬೀರುವ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಅಗಾಧವಾದುದು.
ಕೇವಲ ಮನರಂಜನೆ ನೀಡುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಅವು ಮಕ್ಕಳ ಸರ್ವತೋಮುಖ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಭದ್ರ ಬುನಾದಿಯನ್ನು ಹಾಕುತ್ತವೆ. ನೈತಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಸಂಸ್ಕಾರ ನೀತಿ ಕಥೆಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶವೇ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ನೈತಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಬಿತ್ತುವುದು.
ಸತ್ಯ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ, ದಯೆ, ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಹಿರಿಯರಿಗೆ ಗೌರವ, ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಮನೋಭಾವ – ಇಂತಹ ಜೀವನ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಕಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸುಲಭವಾಗಿ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ತಲುಪುತ್ತವೆ. ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳ ನಡೆ-ನುಡಿ, ಅವುಗಳ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಸಿಗುವ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ‘ಒಳ್ಳೆಯದು ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟದ್ದು’ ಯಾವುದು ಎಂಬುದರ ಅರಿವು ಮೂಡುತ್ತದೆ.
ಇದು ಹೊರಗಿನ ಒತ್ತಾಯಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಂತರಿಕವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ನಡೆ ನುಡಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಸಹಾಯಕವಾಗುತ್ತದೆ. ಕಲ್ಪನಾಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲತೆಯ ವೃದ್ಧಿ ಕಥೆ ಕೇಳುವಾಗ ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಜಗತ್ತನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳು, ಸ್ಥಳಗಳು ಮತ್ತು ಘಟನೆಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಅವರ ಕಲ್ಪನಾಶಕ್ತಿ (Imagination) ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲತೆ (Creativity) ಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಕಥೆಯನ್ನು ಕೇಳಿದ ನಂತರ, ಅವರು ಅದರ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಅಥವಾ ಹೊಸ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬಹುದು. ಇದು ಅವರ ಚಿಂತನಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾಷಾ ಕೌಶಲ್ಯಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆ
ಕಥೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುವುದು ಮತ್ತು ಓದುವುದು ಮಕ್ಕಳ ಭಾಷಾ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮಾರ್ಗ. ಹೊಸ ಪದಗಳು, ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳು ಮತ್ತು ವಾಕ್ಯ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಅವರು ಕಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ನಿರರ್ಗಳವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುವ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಇದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ.
ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ
ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳು ಎದುರಿಸುವ ಸವಾಲುಗಳು, ಅವರ ಸಂತೋಷ-ದುಃಖಗಳು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಸಹಾನುಭೂತಿ (Empathy) ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ (Emotional Intelligence) ಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತವೆ. ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಯೋಚಿಸುವ ಗುಣ, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಹೇಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ಹೋಗಬೇಕು, ಸ್ನೇಹ, ಸಹಕಾರದ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯಲು ಕಥೆಗಳು ಸಹಾಯಕವಾಗುತ್ತವೆ. ಯಾವುದೇ ಕಷ್ಟ ಬಂದಾಗ ಎದುರಿಸುವ ಧೈರ್ಯ, ಸೋಲನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಮನೋಭಾವದಂತಹ ಜೀವನ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ನೀತಿ ಕಥೆಗಳು ಕಲಿಸುತ್ತವೆ.
ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆಯ ಅರಿವು
ಜನಪದ ಕಥೆಗಳು, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಥೆಗಳು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆಯೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸುತ್ತವೆ. ತಮ್ಮ ನೆಲದ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುವುದರಿಂದ ತಮ್ಮ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಮ್ಮೆ ಮತ್ತು ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಭಾವನೆ ಮೂಡುತ್ತದೆ.
ಪೋಷಕರ ಪಾತ್ರ
ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೀತಿ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹೇಳುವಲ್ಲಿ ಪೋಷಕರು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಕರ ಪಾತ್ರ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. ಕೇವಲ ಕಥೆ ಹೇಳುವುದಲ್ಲದೆ, ಕಥೆಯ ನಂತರ ಅದರ ನೀತಿ (Moral) ಯನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಬೇಕು. ಕಥೆಯಲ್ಲಿನ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನಿಜ ಜೀವನದ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಿಗೆ ಹೇಗೆ ಅನ್ವಯಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ವಿವರಿಸಬೇಕು. ಹೀಗೆ ಮಾಡಿದಾಗ, ಕಥೆಗಳು ಕೇವಲ ಒಂದು ಉಪಕಥೆಯಾಗಿ ಉಳಿಯದೆ, ಮಕ್ಕಳ ಜೀವನಕ್ಕೆ ದಾರಿದೀಪವಾಗುತ್ತವೆ.
ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ನೀತಿ ಕಥೆಗಳು ಮಕ್ಕಳ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸಂಸ್ಕರಿಸಿ, ಅವರನ್ನು ಉತ್ತಮ ಪ್ರಜೆಗಳನ್ನಾಗಿ ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಎಳವೆಯಲ್ಲಿ ಮೌಲ್ಯಗಳಿಂದ ಸಂಸ್ಕರಿತವಾದ ಮನಸ್ಸು, ಮುಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಎಡವದೇ, ಬೀಳದೇ ಮುನ್ನಡೆಯಲು ಮತ್ತು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ಪ್ರತಿ ಮಗುವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ನೀತಿ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
ಡಿ. ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್
ಲೇಖಕರು –ಹರಿಹರ
