ಪ್ರತಿ ಕನ್ನಡಿಗನ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಸದಾ ಜ್ವಲಿಸುವ ತೇಜಸ್ಸು ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮನದ್ದು. ಆಕೆಯ ಕಥೆ ಕೇವಲ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಅಧ್ಯಾಯವಲ್ಲ, ಅದು ನಮ್ಮ ನಾಡಿನ ಸ್ವಾಭಿಮಾನದ ಸಂಕೇತ.
ಆಕೆಯ ಹೆಸರು ಕೇಳಿದಾಕ್ಷಣ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮೂಡುವ ಭಾವನೆಗಳು ಅನಂತ. ಅವಳ ಹೋರಾಟದ ಕಥೆ ನನ್ನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನದ ಹಲವು ಮಜಲುಗಳಲ್ಲಿ ದಾರಿದೀಪವಾಗಿದೆ ಎಂದರೆ ಅತಿಶಯೋಕ್ತಿಯಲ್ಲ.
ಚೆನ್ನಮ್ಮ ಹುಟ್ಟಿದ್ದು 1778 ರಲ್ಲಿ, ಬ್ರಿಟಿಷರ ಕುತಂತ್ರದ ಆಳ್ವಿಕೆ ಭಾರತವನ್ನು ನುಂಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ. ಆಕೆಯದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಬದುಕು ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಕುದುರೆ ಸವಾರಿ, ಕತ್ತಿವರಸೆ, ಬಿಲ್ಲುಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಣತಿ ಪಡೆದ ವೀರ ವನಿತೆಯಾಗಿ , ಕಿತ್ತೂರಿನ ಅರಸ ಮಲ್ಲಸರ್ಜನ ಪತ್ನಿಯಾದಳು.
ಆದರೆ, ವಿಧಿಯಾಟ ಬೇರೆ ಇತ್ತು. ಪತಿ ಮತ್ತು ಪುತ್ರನನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು, ದುಃಖದ ಅಗ್ನಿಪರೀಕ್ಷೆಯ ನಡುವೆಯೂ ಸಿಂಹಾಸನವನ್ನೇರಿದಳು. ಅವಳ ಮುಂದೆ ಬ್ರಿಟಿಷರ ‘ದತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ’ ಎಂಬ ದುಷ್ಟ ನೀತಿಯ ಭಯಂಕರ ಸವಾಲು ನಿಂತಿತ್ತು.
ಆಗ ಚೆನ್ನಮ್ಮ ಕೈಗೊಂಡ ನಿರ್ಧಾರ ಕೇವಲ ಕಿತ್ತೂರಿನ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲಿಲ್ಲ, ಅದು ಇಡೀ ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಮೊದಲ ಕಿಡಿ ಹಚ್ಚಿತು. 1828 ರಲ್ಲಿ, 1857 ರ ಪ್ರಥಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮಕ್ಕಿಂತಲೂ ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಮೊದಲೇ, ಅವಳು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಧೈರ್ಯದಿಂದ ಖಡ್ಗ ಎತ್ತಿದಳು.
ಕಲೆಕ್ಟರ್ ಥ್ಯಾಕರೆ ನೇತೃತ್ವದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ, ವಿಜಯದ ಪತಾಕೆಯನ್ನು ಹಾರಿಸಿದ ಆ ಘಟನೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದುದಲ್ಲ.
ನನಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ : ಆ ರಾಣಿಯ ಅಚಲ ದೇಶಪ್ರೇಮ ಮತ್ತು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಧೈರ್ಯ ನನ್ನ ಬದುಕಿನ ಪ್ರತಿ ಸವಾಲಿನಲ್ಲಿಯೂ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ನಾನು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿರಬಹುದು, ಇಲ್ಲವೇ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿರಬಹುದು, ಚೆನ್ನಮ್ಮನ ಕಥೆ ನನಗೆ ನೀಡುವ ಪಾಠಗಳು ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ.
ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಧೈರ್ಯ : ವೈಯಕ್ತಿಕ ದುಃಖ ಮತ್ತು ಬೃಹತ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನ್ಯದ ಬೆದರಿಕೆ- ಇವೆರಡನ್ನೂ ಎದುರಿಸಿ ನಿಂತ ಆಕೆಯ ಸ್ಥೈರ್ಯ, ಯಾವುದೇ ಕಷ್ಟದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಂಜರಿಯದೆ ಮುನ್ನುಗ್ಗಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ.
ಸ್ವಾಭಿಮಾನ ಮತ್ತು ರಾಜಿಯಾಗದ ಮನೋಭಾವ : ಗುಲಾಮಗಿರಿಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಆಕೆಗೆ ಸುಖದ ಬದುಕು ಸಿಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಆಕೆ ಸ್ವಾಭಿಮಾನವೇ ಪ್ರಧಾನ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದಳು. ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸಿಗಾಗಿ ನಮ್ಮ ಆದರ್ಶಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸ್ವಾಭಿಮಾನವನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಒತ್ತೆ ಇಡಬಾರದು ಎಂಬ ಪಾಠವನ್ನು ಆಕೆ ಕಲಿಸಿದ್ದಾಳೆ.
Read also : ಶಿವಮೊಗ್ಗ |ಮುತವಲ್ಲಿಗಳಿಗೆ ಜಿಲ್ಲಾ ವಕ್ಪ್‌ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಅ.23 ರಂದು ಕಾರ್ಯಾಗಾರ
ನಾಯಕತ್ವ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿ : ತನ್ನ ಪುಟ್ಟ ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಜೆಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಆಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ನಾಯಕತ್ವದ ನಿರ್ಧಾರವು, ನಾವು ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದರೂ ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನವರ ಬಗ್ಗೆ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಮತ್ತು ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ.
ಚೆನ್ನಮ್ಮನ ಹೋರಾಟ ಕೊನೆಗೆ ಸೋಲಿನಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡಿರಬಹುದು ಮತ್ತು ಆಕೆ ಸೆರೆಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅಸುನೀಗಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಅವಳು ನೆಟ್ಟ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಬೀಜ 1857 ರ ನಂತರವೂ ಸಾವಿರಾರು ಸಂಗೊಳ್ಳಿ ರಾಯಣ್ಣರಂತಹ ವೀರರಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡಿತು.
ನನ್ನ ಪಾಲಿಗೆ ಚೆನ್ನಮ್ಮ ಕೇವಲ ಇತಿಹಾಸದ ವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲ ; ಆಕೆ ಪ್ರತಿ ಕನ್ನಡಿಗನಲ್ಲೂ ಅಡಗಿರುವ ಕೆಚ್ಚು ಮತ್ತು ಹೋರಾಟದ ಮನೋಭಾವದ ಪ್ರತಿರೂಪ. ಆಕೆಯ ಬದುಕು ನನಗೆ “ಮೊದಲು ನಮ್ಮ ನೆಲ, ನಮ್ಮ ನುಡಿ, ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿ” ಎಂಬ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯಲು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಕಿತ್ತೂರಿನ ಆ ರಾಣಿಯ ಸ್ಮರಣೆ ಸದಾಕಾಲ ನಮ್ಮ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಇರಲಿ.
ಜೈ ಚೆನ್ನಮ್ಮ, ಜೈ ಕರ್ನಾಟಕ ಮಾತೆ!
ಲೇಖನ : ರೇ….
(ರೇಖಾ ಹುಲಿಕೆರೆ)
ಶಿಕ್ಷಕಿ, ಹೊಳೆಹೊನ್ನೂರು
