ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಕವನ ವಾಚನದ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಕವಿಗಳ ಭಾವನೆಗಳು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಿಂತನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲತೆ ಪ್ರಕಟವಾಗುವ ಒಂದು ಜೀವಂತ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ.
ಆದರೆ, ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ‘ಕವಿಗೋಷ್ಠಿ’ ಎಂಬ ಪವಿತ್ರ ಹೆಸರಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಕೆಲವು ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ಸಾಹಿತ್ಯಾಸಕ್ತರಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸ್ವತಃ ಕವಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಆತಂಕವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿವೆ. ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಗಳ ಉದ್ದೇಶ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅರಿತು, ಅವುಗಳ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕವಿಗಳನ್ನೇ ಕಡೆಗಣಿಸುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಯ ಮೂಲ ಆಶಯ ಏನು?
ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಯ ಮೂಲ ಆಶಯ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ: ಕವಿತೆಯನ್ನು ಅದರ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತನ ಧ್ವನಿಯ ಮೂಲಕ ಕೇಳುವುದು ಮತ್ತು ಕವಿಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸುವುದು. ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಗಳೆಂದರೆ, ಗೋಷ್ಠಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು, ಕೆಲವು ಹಿರಿಯ ಕವಿಗಳು ಮತ್ತು ಆಹ್ವಾನಿತ ಮುಖ್ಯ ಅತಿಥಿಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಆಯ್ದ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ಕವಿಗಳು ತಮ್ಮ ನೂತನ ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಸಾದರಪಡಿಸುವ ಗಂಭೀರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಇದು ಹೊಸ ಕವಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹದ ವೇದಿಕೆಯೂ ಆಗಿತ್ತು.
ಇಂದಿನ ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಯ ವಿಡಂಬನೆಗಳು : ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ಇಂದು ಹಲವು ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಗಳು ತಮ್ಮ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ದೂರ ಸರಿದು, ‘ಗೋಷ್ಠಿ’ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ‘ಉತ್ಸವ’ದ ಪ್ರದರ್ಶನವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿವೆ.
ಕವಿಗಳ ಕಡೆಗಣನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸೋಣ:
ವೇದಿಕೆ ತುಂಬಿಸುವ ರಾಜಕಾರಣ : ಹೆಸರಿಗೆ ‘ಕವಿಗೋಷ್ಠಿ’ ಎಂದು ಇದ್ದರೂ, ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಕವಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರು, ಉದ್ಯಮಿಗಳು, ಸಂಘಟನೆಗಳ ಪದಾಧಿಕಾರಿಗಳು ತುಂಬಿರುತ್ತಾರೆ. ಇವರಿಗೆ ಕವಿತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಅವರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ‘ವೈಭವ’ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಆಯೋಜಕರು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಕವಿಗಳು ವೇದಿಕೆಯ ಕೆಳಗೆ ಕುಳಿತು, ಮುಖ್ಯ ಅತಿಥಿಗಳ ದೀರ್ಘ ಭಾಷಣಗಳನ್ನು ಕೇಳಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಎದುರಾಗಿದೆ.
ಗುಣಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಆದ್ಯತೆ: ಕೆಲವು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಗಳನ್ನು ‘ಕವನ ವಾಚನ’ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಿ, ಕಾವ್ಯದ ಗುಣಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ, ಭಾಗವಹಿಸುವ ಕವಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಇಂತಹ ಗೋಷ್ಠಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಕವಿಗೆ ಕೇವಲ 2 ಅಥವಾ 3 ನಿಮಿಷಗಳ ಸಮಯ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಕವಿಯ ಭಾವನೆ ಮತ್ತು ಸಂದೇಶವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ತಲುಪಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಕಾವ್ಯಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಕವಿಗೆ ಮಾಡುವ ಅವಮಾನ.
ಅವಮಾನಕರ ಆರ್ಥಿಕ ಹೊರೆ: ಕೆಲವು ಖಾಸಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಕವಿಗಳಿಗೆ ನೋಂದಣಿ ಶುಲ್ಕ ಅಥವಾ ‘ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಕ್ಕಾಗಿ’ ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಕವಿಗಳ ಪ್ರತಿಭೆಗೆ ಗೌರವ ಕೊಡುವ ಬದಲು, ಅವರಿಂದ ಹಣ ವಸೂಲಿ ಮಾಡುವುದು ಖಂಡನೀಯ. ಇದು ಕವಿತ್ವದ ಗೌರವವನ್ನೇ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಅತಿಥಿಗಳ ಅತಿಯಾದ ಮಾತು ಮತ್ತು ಕವಿಗಳಿಗೆ ಕಾಯುವಿಕೆ: ಇಡೀ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗ ಕವನ ವಾಚನವಾಗಿದ್ದರೂ, ಮುಖ್ಯ ಅತಿಥಿಗಳ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಮತ್ತು ಭಾಷಣಗಳು ಗಂಟೆಗಟ್ಟಲೆ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕವಿಗಳು ಗೋಷ್ಠಿಯ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಆತುರದಿಂದ ತಮ್ಮ ಕವನಗಳನ್ನು ವಾಚಿಸಿ, ಸಭಿಕರು ಚದುರಿ ಹೋಗುವಾಗ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಮುಗಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಯ ಘನತೆ ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಅಗತ್ಯ : ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಯ ಘನತೆಯನ್ನು ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಮತ್ತು ಕವಿಗಳಿಗೆ ಗೌರವ ನೀಡಲು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯ.
ಕವಿಗೇ ಮೊದಲ ಆದ್ಯತೆ: ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಯ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕವಿಗಳಿಗೆ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನ ನೀಡಬೇಕು. ಮುಖ್ಯ ಅತಿಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಪೋಷಕರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸುವುದಾದರೂ, ಅವರ ಮಾತು ಸೀಮಿತವಾಗಿದ್ದು, ಕವಿ ವಾಚನಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತ ಸಮಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಇರಬೇಕು.
ಕಾವ್ಯದ ಗುಣಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಮಾನ್ಯತೆ: ಪ್ರತಿಭೆ ಇಲ್ಲದವರನ್ನು ಕೇವಲ ವೇದಿಕೆ ತುಂಬಿಸಲು ಆಹ್ವಾನಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ, ಸೃಜನಶೀಲ ಮತ್ತು ಭರವಸೆಯ ಕವಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಅವರಿಗೆ ಗೌರವಯುತವಾಗಿ ಆಹ್ವಾನ ನೀಡಬೇಕು.
ಆರ್ಥಿಕ ಶೋಷಣೆ ನಿಲ್ಲಿಸಿ: ಕವಿಗಳಿಂದ ಹಣ ವಸೂಲಿ ಮಾಡುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ನಿಲ್ಲಬೇಕು. ಸಾಧ್ಯವಾದರೆ, ಭಾಗವಹಿಸುವ ಕವಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣ ಭತ್ಯೆ ಅಥವಾ ಕನಿಷ್ಠ ಗೌರವಧನವನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಅವರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಬೇಕು.
Read also : ಕಾಟಾಚಾರದ ರಸ್ತೆ ದುರಸ್ತಿ ಮಾಡಬೇಡಿ : ಶಾಸಕ ಕೆ.ಎಸ್.ಬಸವಂತಪ್ಪ
ಕಾವ್ಯ ಕೇಂದ್ರಿತ ವಾತಾವರಣ: ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಉದ್ದೇಶ ಕಾವ್ಯ ವಾಚನ ಮತ್ತು ಚರ್ಚೆಯಾಗಿರಬೇಕು. ಕವಿಗಳಿಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಸಂವಾದ ನಡೆಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಬೇಕು.
ಕೊನೆಯ ಮಾತು : ಕವಿ ಎಂದರೆ ಸಮಾಜದ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿ. ಕವಿಯ ಶಬ್ದಗಳು ಕಾಲವನ್ನು ಗೆದ್ದು ನಿಲ್ಲುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಯೆಂದರೆ ಕೇವಲ ಒಂದು ಔಪಚಾರಿಕ ಸಮಾರಂಭವಲ್ಲ, ಅದು ಕಾವ್ಯ ಪ್ರಪಂಚದ ಒಂದು ಹಬ್ಬ.
ಈ ಹಬ್ಬದ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ, ಹಬ್ಬದ ನಾಯಕರನ್ನೇ ಅಂದರೆ ಕವಿಗಳನ್ನೇ ಕಡೆಗಣಿಸುವುದು ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಅನ್ಯಾಯ. ಆಯೋಜಕರು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತವಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಂಡು, ಕವಿಗೋಷ್ಠಿ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕವಿಗಳನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸದಿರಿ ಎಂಬ ಈ ಕರೆಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಆಗ ಮಾತ್ರ ಕವಿಗೋಷ್ಠಿಗಳು ತಮ್ಮ ನಿಜವಾದ ಸತ್ವವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯ.
ಡಾ. ಡಿ. ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್
ಲೇಖಕರು
ಹರಿಹರ
9731395908
